Thử tìm hiểu cây mắc cỡ chữa bệnh gì
Cây mắc cỡ tên khoa học là Mimosa pudica L. Nó còn được gọi với nhiều tên gọi khác như cây trinh nữ, cây xấu hổ, cây thẹn, cây thủ thỏa . Đây là cây mọc hoang trên mọi miền đất nước nhưng lại có nhiều trác dụng trong y học. Để hiểu rõ cây mắc cỡ chữa bệnh gì thì nhà thuốc đông y chúng tôi xin giới thiệu chi tiết tất cả về loại dược liệu dân gian này cho mọi người biết bên dưới:
Cây và hoa cây mắc cỡ mộc trong tự nhiên
1) Mô tả:
Đây là loại cây thân bụi nhỏ mọc lòa xòa trên mặt đất chỉ cao độ 50 cm. Trong một bụi cây phân làm nhiều nhánh, trên thân cây có nhiều gai.
– Lá nhỏ. Mỗi lá có 15- 20 đôi lá chét. Đặc điểm khác biệt của loại lá này là hễ chạm vào là nó cụp lại
– Hoa màu tím. Hoa có hình tròn. Cây ra hoa vào khoảng tháng 6-8.
– Quả có nhiều lông cứng. Quả thường nhỏ chỉ rộng 2-3 cm và dài khoảng 2cm tụ lại thành hình ngôi sao.
– Trong quả có hạt. Hạt nhỏ, cứng và dẹt. Hạt dài độ 2mm, rộng 1-1,5mm.
2) Nguồn gốc và phân bổ:
– Thảo dược này được cho là có nguồn gốc ở Châu Mỹ mà cụ thể là Brasill. Vùng phân bổ của cây khá rộng ở khắp các châu. Ở nước ta cây thường mọc hoang khắp nơi như ven đường, bờ ruộng, trên đồi và ít có người trồng. Đặc biệt cây mọc nhiều ở miền Nam nước ta.
3) Bộ phận dùng làm thuốc:
Để hiểu rõ tác dụng cây mắc cỡ chữa bệnh gì thì chúng ta nên xem mọi bộ phận trên cây như cành, rễ, lá đều có thể dùng làm thuốc chữa bệnh được. Rễ cây có thể dùng để chữa các bệnh về xương khớp. Cành và lá thì chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh và tăng huyết áp.
Quả và hạt mắc cỡ phơi khô dùng làm dược liệu
4) Thu hái và chế biến:
Theo y học cổ truyền mắc cỡ là một cây thuốc quý. Tốt nhất nên thu hoạch cây vào mùa hạ khi cây đang xanh tốt. Người ta có thể cắt lấy phần trên của mặt đất đem phơi khô. Hoặc nhổ cả cây đem về sửa sạch. Sau đó người ta cắt phần thân và rễ phơi ngôi riêng làm thuốc. Hoặc người ta cũng có thể dùng tươi nêu cần.
5)Thành phần hoá học:
Tất cả các bộ phận đều chứa alcaloid là minosin và crocetin, ngoài ra còn có flavonosid và alcol, acid amin, acid hữu cơ.
Trong hạt có chất nhầy. Lá chứa một chất giống như adrenalin và selen. Selen còn có trong quả.
6) Tính, vị và quy kinh của dược liệu:
– Dược liệu chiết suất từ cây mắc cỡ này có vị ngọt, tính hơi hàn, có ít độc. Nó giúp an thần, long đờm, giảm ho, hạ nhiệt và tiêu viêm, lợi tiểu đồng thời làm dịu cơn đau
– Quy kinh vào kinh phế
7) Tác dụng cây mắc cỡ chữa bệnh gì trong y học:
Theo y học cổ truyền xưa cũng như nghiên cứu trong y học hiện đại tìm hiểu cây mắc cỡ chữa bệnh gì đã cho ra rất nhiều công dụng trong điều trị rất nhiều lại bệnh như:
– Gíup an thần giúp hỗ trợ điều trị mất ngủ và giúp ăn ngon, ngủ ngon
– Hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp như : đau nhức xương khớp, tay chân tê bại, thoát vị đĩa đệm, đau lưng, …
– Giải độc làm mát gan, giải độc gan và thanh lọc lọc cơ thể.
– Giúp chống viêm giúp làm dịu các cơn đau. Ngoài ra nó cũng tốt cho người huyết áp cao.
– Hỗ trợ điều trị một số bệnh liên quan đến thần kinh như động kinh, suy nhược thần kinh, căng thẳng đầu óc.
– Được sử dụng để chữa đầy bụng ăn uống khó tiêu, chữa bệnh Zona.
– Chữa viêm dạ dày mãn tính, hoa mắt đau đầu rất hiệu quả…
8) Một số bài thuốc từ cây:
Các bài thuốc từ rễ cây giúp chữa bệnh xương khớp như đau lưng, đau nhức xương, chân tay tê bại:
– Bài 1:20 g rễ xấy hổ, 20 g rễ bưởi bung, 20 rễ cúc tần, 10 g rễ đinh lăng, 10 grễ cam thảo dây. Có thể ngâm rượu hoặc sắc uống.
– Bài 2: 20g rễ xấu hổ, 20g cả cây xoan leo (tầm phỏng), rễ cỏ xước 15g; củ xả 10g. Rang vàng rồi sắc uống mỗi ngày 1 thang.
– Bài 3: 10 g rễ xấu hổ các thứ như: thân cây ớt lá to, thân cây bọt ếch, rễ khúc khắc cũng mỗi thứ 10g. Các thứ như rễ bạch đồng nữ, quả tơ hồng vàng, mỗi thứ 8g. Nấu 2 nước sao cho cô lại thành cao lỏng chia uống 2 lần trong ngày.
– Bài 4: 10g rễ xấu hổ. Mỗi thứ sau đây để 3g: lá cối xay, rau muống biển, lạc tiên, rễ cỏ xước, lá lốt, mỗi thứ 3g. Sắc uống hoặc hãm với nước sôi như hãm chè.
– Bài 5: Các vị như rễ xấu hổ, kê huyết đằng, hy thiêm, gai tầm xoọng, thổ phục linh, dây đau xương, thiên niên kiện, tục đoạn, dây gắm mỗi thứ 12g. Sắc uống hoặc ngâm rượu uống.
– Thuốc Chữa khí hư có thể dùng rễ xấu hổ tươi giã, ép nước rồi uống ngày 3 lần, mỗi lần 2 thìa
– Bài thuốc chữa suy nhược thần kinh, mất ngủ, trằn trọc: 15 g cành lá xấu hổ, rửa sạch, cắt ngắn sao vàng, sắc uống riêng hoặc có thể kêt hợp với cây nụ áo hoa tím 15g, chua me đất hoa vàng 30g, các thứ lạc tiên, mạch môn, thảo quyết minh, mỗi thứ 10g cũng đều cho kết quả.
– Bài thuốc chữa tăng huyết áp: cành lá xấu hổ cùng với trắc bách diệp, hoa đại, câu đằng, đỗ trọng, lá vông nem, hạt thảo quyết minh (sao), thân lá bạch hạc, các vị này 88. Cùng với 6 ghà thủ ô đỏ, 6g tang ký sinh và 4g địa long 4g. Có thể sắc uống hoặc tán bột làm viên uống.
=> Qua những bài thảo dược trên thì mọi người cũng đã hình dung được cây mắc cỡ chữa bệnh gì rồi, tuy nhiên người dân không được tự ý bốc mà không có chỉ định của thầy thuốc, lương y lâu năm.
9) Chỉ định:
Đối tượng kiêng kị
-Người suy nhược, hàn không nên dùng
-Người có thai cũng không nên dùng
10) Cách dùng, liều lượng
Ngày 6-12g cành lá khô, sắc uống trước khi đi ngủ. Rễ cây thái mỏng, tẩm rượu sao vàng sắc uống ngày 100-120g.
